Boyabat ve çevresi eski bir yerleşim yeri
olmakla birlikte İlçe M.Ö. 600 yıllarında kurulmuş olup, şehrin eski adı
Germanipolis'tir.
Boyabat, Boy ve abat kelimelerinden meydana gelmiştir. Boy, uzunluk;
Abat ova anlamına gelmektedir.Kurulduğundan bu yana Boyabat sırasıyla şu
devletlerin himayesi altında bulunmuştur.
Gaşkalar
Hititler
Paflagonya
Lidyalılar
İranlılar
Pontuslar
Romalılar
Bizanslılar
M.Ö.1400-1300 yılları
M.Ö.1330-1100 yılları
M.Ö.1100-700 yılları
546 yılı
377 yılı
183 yılı
M.Ö.64-M.S.355
M.S.395-1126
Boyabat yöresi Danişment hükümdarı Gümüş
TEKİN tarafından Bizanslılardan alınmış olup; 1175 yılında Selçukluların
eline geçmiştir.Selçuklulardan da 1309 yılında Candaroğlu Süleyman Paşa
almıştır.Yıldırım Beyazıt tarafından Osmanlı İmparatorluğu'na katılan
Boyabat , Ankara savaşından sonra tekrar Candaroğulları'nın eline
geçmiştir.1461 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından tekrar Osmanlı
İmparatorluğu'nun himayesine girmiştir.
Boyabat, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Kastamonu Sancağına bağlı bir
kadılıktı.Bağdat seferi dönüşünde IV. Murat Kurusaray köyünün Kışla
Mahallesinde kışı geçirmiştir.Yollar açılınca İstanbul'a dönmüştür.
Tanzimat devrinde Boyabat, kadılıktan nahiyeye dönüştürülmüş, 1868
yılında da Kaza yapılmıştır.1923 'te Cumhuriyetin ilanı ile her yönden
yeni bir döneme girmiştir.
COĞRAFİ DURUM
Boyabat, Karadeniz Bölgesinin Batı
Karadeniz bölümünde Sinop iline bağlı bir ilçedir. Doğuda aynı ilin
Durağan, Batıda Kastamonu ilinin Hanönü, Taşköprü, Kuzeyde Ayancık,
Sinop, Gerze ve Erfelek, Güneyde ise Saraydüzü, Çorum ilinin Kargı
ilçeleriyle çevrilidir. İlçe 1450 km2'lik bir alana sahiptir.
Yer yapısı, kısmen II.Jeolojik zamanda meydana gelmiştir. Tarihi Boyabat
Kalesinin bulunduğu kayaların temeli billuri şistlerden üzeri tebeşir
devri kalkeridir.Boyabat arazisi engebelidir. İsfendiyar dağları ve doğu
Ilgaz sıradağlarının kapladığı alan Boyabat'a aittir. Bu sıradağlar
arasında akarsu yatakları , bazı düzlükler ve yaylalar bulunmaktadır.
İlçe sınırından geçmekte olan Gökırmak bir vadi meydana getirmiştir.Bu
vadi tabanında tarımsal değeri yüksek kültür arazileri oluşmuştur. Bu
toprakların % 60'ı sulanabilmektedir. Yüksek dağlar ve tepeler kısmen
ormanlık, kısmen fundalık, büyük bir kısmı da çıplaktır.
Belli başlı dağları Karageriş,Elekdağı, ve Dıranazdır.
Deniz etkisinden uzak olan Boyabat'ta genellikle karasal iklim görülür.
Yazlar sıcak, kışlar soğuktur. Yağmur en çok ilkbaharda yağar.Ortalama
yağış miktarı 400-500 mm civarındadır.
İKLİM VE BİTKİ
ÖRTÜSÜ
İklimi :
İlçe Karadeniz Bölgesinde olmakla
birlikte deniz iklimi özellikleri taşımaktadır. Orta Anadolu'nun
kara iklimi daha çok hakimdir.Yazları sıcak,kışları çok
soğuktur.
Yılda ortalama yağış alan gün sayısı 80 olup,300-400 mm.yıllık
yağış almaktadır.
Yılın en sıcak ayları TEMMUZ-AĞUSTOS ve EYLÜL; En soğuk ayları
ise OCAK ve ŞUBAT'tır. İlçede hakim rüzgarlar POYRAZ ve YILDIZ
olup,yağmur batı rüzgarları ile gelir,doğu yönde seyreder.
Bitki Örtüsü :
Boyabat İlçesi Orman Durumu :
Verimli koru ormanı : 37 957 0 Hk
Yolu bozuk koru ormanı : 11 161 5 Hk
TOPLAM koru ormanı : 49 118 5 Hk
Verimli baltalık : 10 25 5 Hk
Çok bozuk baltalık : 27 642 0 Hk
TOPLAM baltalık : 27 937 5 Hk
Mevcut Ağaç Türleri :Kızılçam,Sarıçam, Karaçam,Kayın,Göknar,Ardıç,Meşe
ve Gürgendir.
Basın-Yayın
Yöremiz, ulusal radyo ve
televizyonlardan yeterince yararlanmaktadır. Erenlik tepesindeki
uydu antenler vasıtasıyla çeşitli radyo ve televizyon kanalları
izlenmektedir. Ulusal gazete ve dergiler günlük olarak
gelmektedir.
Ayrıca ilçemizde bir yerel radyo istasyonu (Ezgi FM) ve bir
haftalık yerel gazete (Boyabat Sesi Gazetesi) bulunmaktadır.
KÜLTÜR VE TURİZM
İlçemizde 11591 adet
kolleksiyonuyla 1 sinema solonu ,1 sergi salonu ve okuyucu
salonlarıyla 52529 okuyucuya hizmet veren üç katlı bir Halk
Kütüphanemiz mevcuttur.
Turizm potansiyeli açısından ilçemizde görülmeye değer "Boyabat
Kalesi" ve Salar köyü mevkiinde bulunan" Kaya
Mezarları"bulunmaktadır. Kalenin yapılış tarihi tam olarak
bilinmemekte fakat milattan önce 600 yıllarında Paflagonyalılar
tarafından yapıldığı sanılmaktadır. Roma ve Bizans döneminde
ilaveler yapılmıştır. Kalenin bugün görülen burçları çok yeni
olup, bir Türk eseridir. Yeni ve eski kaleye ait kitabeye
rastlanılmamıştır. Kalenin iki tüneli vardır.
Kalenin karşısında bulunan Kırkkızlar kayasıyla ilgili bir de
yerel hikayemiz bulunmaktadır;
Kale ile Kırkkızlar kayası önceleri bitişik büyücek bir kaya
imiş.Bu büyük kaya üzerine Boyabat kalesi yapılmış. Bu kaleyi
başka başka uluslar ele geçirmiş ve orada barınmışlar. Günlerden
bir gün düşmanları kaleye saldırmışlar. Kalenin yöneticisi,
kadın kız herkesi kaleyi korumaya çağırmış. Kaledekiler topluca
kale çevresinde düşmana karşı çıkmışlar. Kırkkızlar Kayasının
yönü kaleye girmeye ve saldırmaya daha müsait imiş. Kale beyi
düşmanların çokluğunu görünce kalenin bu durumda
korunamayacağını anlamış, saldırıyı önlemek için hemen kılıcını
çekmiş ve Allah'a sığınarak bu kaya kütlesine tüm gücüyle
vurmuş, kaya bir anda ikiye bölünüvermiş.Yarılan kaya arasından
başlamış bir çay akmaya. Karşı kaya üzerinde 40 kız kalakalmış
ve başlamışlar ağlamaya...Önlerinde düşmanlar arkalarında dik ve
yüksek bir uçurum. Kurtuluş umudu kalmayınca hep birden
başlamışlar Allah'a yalvarmaya "Ulu Allah'ım bizi kurtar. Ya taş
yap ya da kuş yap" diye.
Allah dileklerini kabul etmiş kızlar bir anda orada taş
oluvermişler. Bu nedenle bu kayaya "Kırkkızlar kayası"denilmiş.
Kaleden başka ilçede takriben 10 km. batıdaki Salar köyü
mevkiinde bulunan Kaya Mezarı, Göynükören köyündeki Ambarkaya
Mezarı, Dodurga'da Resimli Kaya, Arım Kaya Tüneli görülmeye
değer eserlerden olup ulaşımı da oldukça kolaydır.
Merkeze 3 km. uzaklıkta Kalebağı, 2 km. mesafede Topalçam ve 35
km.kuzeyde Bürnük olmak üzere çeşitli Mesire yerleri bulunmakla
birlikte ulaşım problemi bulunmamaktadır.
İlçemizde Topalçam ve Kalebağı olmak üzere iki adet konaklama
tesisi mevcuttur.
Sanayi
İlçede mevcut 32 tuğla ve kiremit
fabrikası , 9 adet çeltik, 2 adet ahşap parke, 3 adet un
fabrikası, 2 adet çivi ve tel fabrikası, 1 adet tekstil
fabrikası, 2 adet cam karo fabrikası mevcuttur.Bu fabrikalar tam
kapasiteli çalıştıkları zaman 3200 kişiye çalışma imkanı
sağlamaktadır.Ancak ülkemizde yaşanan ekonomik kriz dolayısıyla
tuğla kiremit fabrikalarının büyük çoğunluğunun fabrikaları
kapattıkları bu nedenle üretiminin düştüğü ve ilçede büyük bir
işsizliğin ortaya çıktığı gözlenmektedir. Bu fabrikaların
ülkemizde ekonomik krizin ortadan kalkması ve fabrikaların eski
kapasiteleri ile çalışmış olmaları halinde eskiden olduğu gibi
ilçede sanayileşmenin temposu düşmeden ve hatta gelişerek
sürecektir.
Boyabat'ta Devlet ve özel sektöre ait 4 banka şubesi ( T.C.
Ziraat, Halk,İş ve Akbank) vardır.
Tarım
ilçede gelişmiştir. Kaliteli çeltiği (prinç) ile tanınır. Pirinç
yörede ırmak ve çay kenarlarında ekilir. Üretilen çeltik, çeltik
fabrikalarında işlenir. Boyabat'ta ayrıca buğday, çavdar,
şekerpancarı, karpuz, kavun, kış sebzelerinden lahana ve pırasa
ile ıspanak bol miktarda yetişir. Yörede meyve üretimi de
önemlidir. Elma, armut, dut, şeftali, kayısı, kiraz, ceviz ve
badem yetiştirilir. Yörede yetiştirilen şekerpancarı Kastamonu
Şeker Fabrikasına gönderilir.
Son yıllarda tarım modern yöntemlerle yapılmaktadır.Gübre ve
ilaç,kaliteli tohum ve makine kullanımı artmıştır.
Hayvancılık
Hayvancılıkta
tarım gibi Boyabat'ta bayağı ilerlemiştir. Büyükbaş, küçükbaş ve
kümes hayvancılığı yapılmaktadır. Aynı zamanda Boyabat, bir av
hayvanları bölgesidir. Keklik, tavşan, domuz, kurt, tilki,
ördek, çulluk avı yapılır. Ayı, geyik, karaca, sansar, gibi
hayvanlara da az miktarda rastlanır.
Eğitim
Okur yazar oranı % 85'dir. İlçe
merkezinde 6 lise ve dengi okul, merkezde 8 İlköğretim okulu,
köylerde 57 adet İlköğretim okulu bulunmaktadır. Halk Eğitim ve
Akşam Sanat Merkez Müdürlüğü, Çıraklık Eğitim Merkezi Müdürlüğü
,2 adet Yatılı Bölge Okulu, 1 adet Pansiyonlu İlköğretim Okulu
ve Öğretmen Evi Müdürlüğü bağlı kurumlar olarak faaliyetlerini
sürdürmektedir. Ayrıca 1 adet Sağlık Meslek Lisesi ,1 adet Özel
İlköğretim okulu ve 1 adet Dershane vardır.
İlçede Samsun 19 Mayıs Üniversitesine bağlı İktisadi ve idari
Bilimler Fakültesi ve Meslek Yüksek Okulu vardır.Meslek Yüksek
Okulu eğitim öğretim hizmetine devam etmektedir.Yüksek Okul
bünyesinde Harita, Kadastro ve Tekstil Proğramı bölümleri
bulunmaktadır.
Ayrıca ilçemizde 2 adet Sürücü kursu, 2 adet özel yurt faaliyet
göstermektedir.
Sağlık
İlçemizde 150 yataklı Devlet
Hastanesinde 16 uzman hekim, 2 diş tabibi, 9 pratisyen hekim, 1
Mikrobiyoloji uzmanı, 39 adet hemşire, 11 ebe, 7 sağlık memuru
32 teknisyen ve yardımcı hizmetli, 10 memur hizmet vermektedir.
Hastanemizin faal durumda 2 ameliyathane, 8 diyaliz ünitesi,
4'lü Koroner Bakım Ünitesi bulunmaktadır. Tam teşekküllü
laboratuvar ve tek masa, tek tüp röntgen (300 miliamperlik), tek
masa tek tüp (500miliamperlik) tam teşekküllü acil servis, Fizik
Tedavi salonu, 4 adet hasta nakil aracı bulunmaktadır.
Sağlık Grup Başkanlığına bağlı; I Nolu Merkez Sağlık Ocağı, II
Nolu Merkez Sağlık Ocağı, Bektaş, Kayaboğazı, Boyalı ve
Kovaçayır olmak üzere toplam 6 adet Sağlık ocağı hizmet
vermektedir. Ayrıca İlçemizde 1 adet Verem Savaş Dispanseri
bulunmaktadır.
Spor
Boyabat, sportif faaliyetleri ve
tesis açısından yeterli durumdadır.İlçemizde 1 adet futbol
sahası, 1 adet halı saha, 1 adet kapalı spor salonu, 1 adet açık
yüzme havuzu bulunmaktadır.
Ayrıca ilçede 3 tane amatör futbol takımı ve 1 adet özel
tekvando kursu veren tekvando salonu bulunmaktadır.